نوروز نشان اصالت کوردستان
بزرگترین فضیلت (اصالت) است
قومی به اصالت تمدن جهانی
موضوع: نوروز کوردی
مقدمه:
جشن نوروز، جشن باستانی،ملی و قومی در بین کوردها در کوردستان است. نوروز ( به کوردی: نه وروژ یا گولوس )یکی از کهن ترین جشن های به جا مانده از دوران باستان، جایگاه ویژه ای در میان مردم کورد داشته و در طی گذشت قرن ها همچنان جشن نوروز در بین کوردها به صورت نمادین و با شکوه برگزار می شود. نوروز در ادبیات کوردی جایگاه والا و برجسته ای دارد. شاعران کورد از دیر باز از ملای جزیری و احمد خانی گرفته تا شاعران نوپرداز سده بیستم در شعرهای خود از نوروز یاد کردهاند.
پیرمرد از جمله افرادیست که در سده بیستم تلاش بسیاری برای برپایی مراسم نوروز کرده است.
چکیده:
نوروز عمومی ترین و مهم ترین جشنی است که در کوردستان گرامی داشته می شود. با مراجعه به اساطیر و داستان های کهن کوردی به جایگاه عظیم نوروز در میان کوردها به خوبی واقف می شویم، چنانچه در میان برخی طوایف کورد جشن (تولی دان) یا انتقام گرفتن هم گفته می شود که اشاره دارد به روایات کهن کوردها، جنگ کی مورس و اهریمن که در کوهستان های رواندوز اتفاق افتاد و ¹ روز به خاطر آن جشن گرفته شد.
نحوه پیدایش نوروز در داستان های کوردی:
در داستان های کوردی آمده است که چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح کی مورس نامی از مردم کورد پیدا شد و از همان ابتدای کار اهریمن نامی با او به دشمنی پرداخت، او در کوهستان های رواندوز با اهریمن به جنگ پرداخت و در آغاز پیکار به سپاهیانش فرمان داد که در صورت پیروزی بر دشمن و کشتن اهریمن بر ستیغ کوه ها و بالای تپه ها و گردنه ها، برج هایی از آتش برافروزند تا هم نشانی بر اعلام پیروزی باشد و هم فرمانی بر بازگشت سپاه از جبهه ها به نزد وی. سرانجام سپاه کی مورس بر اهریمن پیروز شد و آتش ها بر بالای کوه ها زبانه کشید و با تابش شعله، پیروزی حق بر باطل و شکست اهریمن به آگاهی عامه رسید. روز پیروزی بر دشمن ده روز پیش از نوروز کنونی بود، کی مورس فرمان داد نه تنها آن روز بلکه 9 شبانه روز پس از آن را همراه با برافروختن آتش و مراسم جشن و سرور بگذرانند بدین ترتیب در مدت برگزاری جه ژنی 9 روژ از کوه ها گرفته تا مراکز شهرها را فروغ تابناک آتش همراه با آهنگ پیروزی در برگرفته و شب تیره را به روز روشن مبدل ساخته بود از آن هنگام جشن نوروز شکوه خاصی یافت و هر سال همراه با مراسم ویژه آتش بازی و رقص و پایکوبی برگزار می شود زیرا که در این روز خوبی بر بدی پیروز شد.
طبق تحقیقات اینجانب داستان های زیادی از جمله داستان شکست ضحاک به دست کاوه آسنگر (آهنگر) در روز نوروز
هم در میان مردم کورد رواج دارد، که با توجه به باور برخی از اساتید کورد مبنی بر خیالی بودن و عدم صحت و حقیقت داستانش نخواستم در این مقاله اشاره ای به آن داشته باشم.
آمادگی برای آغاز سالی تازه دربین کوردها:
در کوردستان یک ماه پیش از عید به پیروی از سنت گذشتگان در خانه ها به کاشت دانه هایی مانند: گندم، جو، عدس و کنجد در بشقاب ها و ظرف های گوناگون می پردازند خانه تکانی و نظافت و تمیز کردن منازل از مقدمات این جشن باستانی است و این یادآور جشن های ده روزه فروردگان در زمان باستان و عقیده به بازگشت فروهرهای درگذشتگان است که این عقیده در نقاطی از کوردستان به ویژه قروه و روستاهای آن هنوز باقی است. اهالی این ناحیه معتقدند که در سر سال، ارواح گذشتگان آنها به کاشانه های خود باز میگردند و از کارهای نیک آنان خوشنود و بهرمند می شوند.
باور زیبای کوردها در مراسم چهارشنبه سوری:
آغاز پیدایش مراسم آخرین چهار شنبه سال در کوردی کله چوارشمه گفته می شود. در کوردستان در این روز برخی از زنان هنگام رفتن برای انجام مراسم در دشت و صحرا قیچیهایی را نیز با خود به همراه می برند و از موی سر بچه های
خود چند تار قیچی کرده و دور می اندازند و معتقدند که بدین ترتیب دردها و ناراحتی های آنان را به دست نسیم باد وامواج رودخانه ها می سپارند.
نه روژ:
کوردها از نظر لهجە و مذهب به گروه های مختلفی تقسیم می شوند ولی همه آنها نوروز را جشن می گیرند آتش افکنی
و نوروز دو رکن اساسی جشن های ملی کوردها محسوب می شود.
جشن نوروز در برخی از مناطق کوردستان از یک ماه قبل آغاز می شود و رفته رفته تا پایان آخرین ماه سال ادامه مییابد اما جشن اصلی نوروز همان غروب روز پایانی سال است که در همه مناطق کوردستان برگزار می شود، برافروختن آتش و رقص محلی از آداب اصلی گرامیداشت جشن نوروز در مناطق کوردستان محسوب می شود و از آنجایی که این روز، روز پیروزی زیبایی ها بر پلیدی است
مردم با پوشیدن لباس های رنگارنگ و زیبا در این جشن حضور می یابند، نوروز در کوردستان حال و هوای خاص و توصیف ناپذیری دارد، گویی مردم سال گذشته را هرچند با سختی و مشقت بوده باشد به کلی فراموش کرده و پر امیدتر و شادتر از گذشته به استقبال سال تازه میروند،خانواده ها در این روز به دور هم جمع می شوند و سال تازه را به همدیگر با صمیمیت و گرمی تبریک
می گویند.
اقوام کورد از دیرباز تا کنون اصالت و فرهنگ و اتحاد خود را از طرق مختلف به جهان شناسانده اند، زیرا که در گذر زمان نه تنها آداب و رسوم و اصالت آنها کمرنگ نشده بلکه به خوبی توانسته اند آن را حفظ نمایند، امروزه می بینیم که کوردها در تمام مناطق مختلف دنیا با لباسهای محلی خود حضور می یابند و بر حفظ زبان و آداب و رسوم سنتی و انتقال آن به آیندگان اهتمام می ورزند و این مایه افتخار و سربلندی برای این قوم اصیل و کهن است.
پایدار باشید