ڕێبەری ئێران لە ڕۆژە سەختەکانی دەسەڵاتیدایە
سەرچاوە ئاگادارەکان لە بەیروت ڕایانگەیاند کە ڕۆژانی داهاتوو "سەختترین ڕۆژەکان" بۆ عەلی خامنەیی ڕێبەری ئێران دەبێت. بڕیارە لە وتاری نوێژی هەینیدا کۆچی دوایی حەسەن نەسروڵڵا ئەمینداری گشتی هەسەدە ڕابگەیەنێت. دەوترێت لەوانەیە ناچار بێت بڕیاری قورس و مەترسیدار بدات؛ ئەو بڕیارانەی کە لە دوای یەک لە دوای یەکبوونی خومەینی لە ساڵی ١٩٨٩دا خۆی لێ دوور خستبووەوە.
سەرچاوەکان ئەوەشیان زیاد کردووە کە ڕاگەیاندنی فەرمی ئیسرائیل سەبارەت بە بڕیارەکەی بۆ وەڵامدانەوەی هێرشە مووشەکییەکەی ئەم دواییەی ئێران بۆ سەر خاکەکانی، خامنەیی خستۆتە دۆخێکی زۆر هەستیارەوە.
ئەم سەرچاوانە بەشێک لە سەرکەوتنەکانی ئێران لە سەردەمی خامنەیی بەم شێوەیە کورتیان کردۆتەوە:
مامەڵەکردن لەگەڵ بێلایەنی سەبارەت بە ڕووخانی تاڵیبان لەلایەن ئەمریکا و هاتنی هێزەکانی ئەمریکا بۆ سنوورەکانی ئێران و ئەفغانستان.
کەڵک وەرگرتن لە دەرفەتی لەشکرکێشی ئەمریکا بۆ سەر عێراق بۆ لەناوبردنی ڕژێمی سەدام حوسێن کە بەربەستێکی ناوچەیی بوو.
دروستکردنی ناسەقامگیری لە ئامادەبوونی سەربازی ئەمریکا لە عێراق بە هاوکاری سوریا، تەنانەت بە ئاسانکاری بۆ تێپەڕاندنی هێزەکانی ئەلقاعیدە لە ئێرانەوە بۆ عێراق.
دامەزراندنی هاوبەشییەکی تەواو لە نێوان قاسم سولەیمانی، فەرماندەی سوپای قودس و حەسەن نەسروڵڵا، لەگەڵ پاڵپشتی تەواو بۆ ئەم پەیوەندییە.
دەرئەنجامی ئەم شەراکەتە ئەوە بوو کە ئێران توانی کۆنترۆڵێکی ڕاستەقینە بەسەر چوار پایتەختی عەرەبی (بەیروت، دیمەشق، بەغدا و سەنعا) بەدەستبهێنێت. هەروەها توانی ڕێککەوتنی ئەتۆمی لەگەڵ ئەمریکا واژۆ بکات بەبێ ئەوەی پێویست بکات باسی ڕۆڵی ناوچەیی ئێران یان دروستکردنی سوپای بە وەکالەت لەو وڵاتانەدا بکات.
سەرەڕای ئەو تیرۆرانەی کە ئیسرائیل لە ناوخۆی ئێراندا ئەنجامیاندا، ئێران بە سەرکردایەتی خامنەیی خۆی لە ڕووبەڕووبوونەوەی ڕاستەوخۆ و ئاشکرا لەگەڵ ئیسرائیل بەدوور گرت.
هەروەها سەرچاوەکان باسیان لەوە کردووە کە "برینێکی پڕازار " بۆ ڕێبەری ئێران بە باسیان لە کوشتنی قاسم سولەیمانی کردوە کە:
تیرۆرکردنی قاسم سولەیمانی لەلایەن سوپای ئەمریکاوە لە نزیک فڕۆکەخانەی بەغدا لە ساڵی ٢٠٢٠، کە بە فەرمانی دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەوکاتی ئەمریکا ئەنجامدرا، گورزێکی سەخت بوو لە ئێران و خامنەیی، بەهۆی پێگەی سولەیمانی و جەماوەرییەتی و ڕەمزی ئەو نەیتوانی تۆڵەی بکاتەوە، چونکە یەکێک لە پرەنسیپەکانی سیاسەتی خامنەیی، دوورکەوتنەوە بووە لە ململانێی ڕاستەوخۆ لەگەڵ ئەمریکا؛ چونکە ئەمریکا دەتوانێت ئێران دەیان ساڵ پاشەکشێی پێ بکات.
دوای دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنی گەردەلولی ئەقسا لە ٧ی ئۆکتۆبەر، دەسەڵاتدارانی ئیسرائیل ڕایانگەیاند کە ڕێگری لە پەرەسەندنی گرژییەکان دەکەن، هەرچەندە یەحیا سەنوەر بەشێک بوو لە میحوەرەکەی ئێران و نەسروڵڵا بەرەی پشتیوانی بۆ ئەم ئۆپەراسیۆنە پێکهێنابوو.
بنیامین ناتانیاهۆ درکی بەوە کرد کە ئێران خۆی لە ڕووبەڕووبوونەوەی ڕاستەوخۆ بەدوور دەگرێت، چونکە لەوانەیە شەڕ لەگەڵ ئەمریکای لێبکەوێتەوە. هەربۆیە ناتانیاهۆ بڕیاریدا تاران بە هێرشی قورس بۆ سەر گروی تیرۆریستی فاتمیون لە سوریا بکێشێتە ناو ئەم ململانێکانەوە لەگەڵ ئەمریکا.
دوای ئەم هێرشانەی ئیسرائیل کە هێڵە سوورەکانیان بەزاند، ئێران لەژێر فشارێکی تونددا بوو و ناچار بوو لە قۆناغی بەکارهێنانی هێزی بە وەکالەت تێپەڕێت و بە هێرشی مووشەکی ڕاستەوخۆ بۆ سەر ئیسرائیل وەڵام بداتەوە. ئەم چالاکییە دوای هێرشی سەر کونسوڵخانەی ئێران لە دیمەشق ئەنجام دراوە.
ئیسرائیل تەحەدای بەرزکردەوە و ئیسماعیل هانیە، سەرۆکی بزووتنەوەی حەماس لە تاران تیرۆر کرد. ئێران هەوڵیدا لەگەڵ ئەم ڕووداوەدا کاردانەوەی نەبێت، بۆ ئەوەی شەڕێکی ناوچەیی ڕوونەدات.
تەحەدا بۆ ئێران زیاتر بوو کاتێک ئیسرائیل شەڕی خۆی لە لوبنان دەستپێکرد و تا ئەو شوێنەی کە حەسەن نەسروڵڵا ئەمینداری گشتی حیزبوڵای تیرۆر کرد. ئەم تیرۆرە سێیەم گورزی گەورە بوو لە دوای تیرۆرکردنی سولەیمانی و هانیە.
سەرچاوەکان ئاماژەیان بەوە کردووە کە ئێران ناتوانێت ببینێت حزبوڵڵا و بنکە جەماوەرییەکەی تووشی زیانێکی بێ وێنە ببێت. خامنەیی دەزانێت کە ناتانیاهۆ "شۆڕشێکی دژ بە میحوەری مقاومەت"ی دەستپێکردووە و هەڕەشە لە دەستکەوتەکانی سەرکردایەتییە درێژخایەنەکەی دەکات.
ئەم سەرچاوانە ئەوەشیان زیاد کردووە کە بڕیارەکانی خامنەیی دوای وەڵامدانەوەی ئەگەری ئیسرائیل ڕەنگە بچێتە ناو ناوچەکەوە بۆ قۆناغێک کە ئەمریکا ناتوانێت لێیەوە لە دەرەوەی وڵات بمێنێتەوە. جەختیشیان لەوە کردەوە کە ڕۆژانی داهاتوو "سەختترین ڕۆژ بۆ ڕێبەری ئێران و ناوچەکە" دەبێت.
