با لەسەرەتاوە بە تاریفێک لە شۆرش و شۆرشگێرەوە دەست پێ بکم!
شۆڕش واتە گۆڕانکاریی بنەڕەتی لە پێکهاتەی سیاسی، کۆمەڵایەتی، ئابووری، یان کولتووری وڵاتێک یان کۆمەڵگەیەکدا یا گۆڕانکاری لە جوغرافیا و لەدایک بونی وڵاتاێکی نوێ. شۆڕشەکان بەزۆری لە لایەن گروپە کۆمەڵایەتی و سیاسییە جۆراوجۆرەکانەوە دەستپێدەکرێن کە بە هۆکاری جۆراوجۆر لە دۆخی ئێستا ناڕازین و گۆڕانی گەورەیان دەوێت. دەشێ ئەم ئاڵوگۆڕانە لە ڕێگای ئاشتیانە یان بە توندوتیژی و خەباتی چەکداری بکرێن.
شۆڕشگێڕ ئەو کەسەیە کە خەریکی چالاکییەکانی پەیوەست بە دروستکردن یان پاڵپشتیکردنی شۆڕش بێت. ئەم کەسانە بە گشتی ئایدیاڵ و ئامانجی تایبەتیان هەیە کە دەیانەوێت لە ڕێگەی گۆڕانکارییە شۆڕشگێڕییەکانەوە بەدەستی بهێنن. شۆڕشگێڕان دەتوانن لە ململانێی سیاسی، کۆمەڵایەتی یان کولتووری بەشداری بکەن و پەنا بۆ شێوازهاێکی جیاواز وەک خەباتی چەکداری ببەن بۆ گەیشتن بە گۆڕانکارییە خوازراوەکانیان.
شۆڕشگێڕان لە شۆڕشدا ڕۆڵی جیاوازیان هەیە، هەر لە ڕێبەرایەتیکردنی شۆڕشەوە تا بەشداریکردن لە خۆپیشاندان و خەباتدای چەکداری.
لە دونیای ئاڵۆز و دینامیکی ئەمڕۆدا هیچ شتێک هێندەی جووڵە و پێشکەوتن گرنگ نییە، بە تایبەت بۆ بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانە کە بە هەوڵ و تێکۆشانیان خوڵقێنەری گۆڕانکاریی بنچینەیی لە کۆمەڵگادا بدەن. بۆ بزووتنەوەیەکی شۆڕشگێڕانە، نەچوونە پێشەوە پاشەکشەیە و تاکە ڕێگەی مومکینیش جووڵەی بەردەوامی پێشەوە چوون و سەرکەوتن و خەباتی ماندوونەناسانەیە.
گرنگیەکانی جوووڵەی بەرەو پێشەوە چوون لە بزووتنەوە شۆڕشگێڕییەکان ئەمان دەتوانن کاریگەرترین بێت
بزووتنەوە شۆڕشگێڕییەکان بە ئامانجی گۆڕانی کۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابووری جوغرافیای پێکدەهێنرێن. ئەم بزاڤانە دەبێ بەردەوام لە پەرەسەندن و داهێنان بن. نەچوونە پێشەوە دەتوانێت مانای بێتوانایی لە وەڵامدانەوەی تەعەدا و هەڕەشە نوێیەکان بێت، کە دەتوانێت ببێتە هۆی داڕمان و شکستی بزووتنەوەکە. کە ئەمڕۆ ئەم هەڕەشە و تەعدایانە لە سەر بزوتنەوە سیاستیەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان کە زیاد لە سی ساڵە لە باشووری کوردستانن، بوەتە بەشی لە هەواڵ و باسی ڕۆژ کە هۆکارەکانی دەتوانم لم چەند خاڵە سەرەکی کە ئەرکی هەر بزوتنەوەیەکە ناو ببم!
نەبوونی پێشکەوتنی فیکری: بەبێ ئەوەی بەرەو پێش بچین، بیرۆکە و ستراتیژییەکانی بزووتنەوە کۆنە و بێکاریگەرن. بۆ مانەوەی بزووتنەوەیەکی شۆڕشگێڕانە، زۆر گرنگە کە بەردەوام بیرۆکەی نوێ و داهێنەرانە بخرێتەڕوو.
لەدەستدانی پشتیوانی جەماوەری: ئەو بزووتنەوەیانەی کە بەرەو پێشەوە ناچن زۆرجار پشتیوانی جەماوەری لەدەست دەدەن. خەڵک بەدوای گۆڕانکاری و باشترکردندا دەگەڕێن و ئەگەر بزووتنەوەکە نەتوانێت ئەو پێداویستیانە دابین بکات، پشتیوانی جەماوەری کەم دەبێتەوە دەسەڵات دەتوانی کارێگەری لە سەر جەماوەر یا لەسەر نەتەوەکەمان و تەنانەت حکومەت و هێزەکانی دژبەری بزووتنەوە شۆڕشگێڕەکان، کەڵک لە ناچالاکی و نەبوونی پێشکەوتنی بزووتنەوەکە وەردەگرن بۆ سەرکوتکردن و هەڵوەشاندنەوەیان. کە ئەمڕۆ ڕەخنەگرانی زۆر زیاترن لە ئەندام و جەماوەری پارتە کوریەکان.
تەنها یەک ڕێگا هەیە ئەویش پێویستە بزووتنەوە شۆڕشگێڕەکان بەردەوام داهێنان و خۆگونجاندن لەگەڵ هەلومەرجی نوێدا بن. ئەمەش گۆڕانکاری لە ستراتیژی و تاکتیک و بیرۆکەکاندا دەگرێتەوە. کە ئەویش گرنگی بە پەروەردە و هۆشیاری ئەندامان و کۆمەڵگە بدەن. ئەمەش دەتوانرێت لە ڕێگەی بەرنامەی پەروەردەییەوە ئەنجام بدرێت.
دروستکردنی پەیوەندی و هاوپەیمانی لەگەڵ گروپ و بزووتنەوەکانی تر دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ بەهێزکردنی بزووتنەوەکە. دەتوانن پشتیوانی زیاتر بۆ خۆیان ڕابکێشن و بزووتنەوەکە زیاتر خۆڕاگری لە بەرامبەر هەڕەشەکاندا بکەن، کە بەداخەوە ئەو خاڵەی کە هێزە کوردیەکان هەموو بە قسە دەیکەن و بە کردەوە تەنانەت دژی یەک و و خەسارەن بۆ یەکتریش یەک قەبووڵ نەکردن و بەرژەوەندیان لە حیزبی و تاکدای دەدۆزنەوە، کە بوتە هۆی نزیک بە نیوسەدە قوربانی و خوین رشتن لە پێناوی نیشتمانێک کە بزوتنەوەکانی بێدەسەڵات ناتوانن بریارێکی چارەنووساز تەنانەت بۆ خۆیان بدن.
تێبینی ئەوەی ئەمڕوو ڕوودەدات بۆ هەر تاکێکی کورد پڕ لە ژان و ناخۆشیە بەڵام ناشکرێت چاوپۆشی لم واقعیەتانە بکین و بێ دەنگ بین.