هەر داگیرکەرێک کە بێەوێت هێرش بکاتە سەر خاک وڵات و نەتەوەیەک قەتڵوعامی نیشتمانپەروەرەکانی کردوە کە لە بەرانبەر داگیرکاریەکانیان هەڵویستیان بوبێت
هەموو ئەو شتانەی کە خەڵکی [بەناو خاکەکان]ی ئێران لە میدیای فەرمی و نافەرمی سەبارەت بە کوروش دامەزرێنەری ئیمپراتۆریەتی هەخامەندییەکان بیستوویانە، بەگوێرەی سەلیقەی قارەمان سازی خۆیان بووە. ئەم پاڵەوانپەرستییە - قارەمانبوون - وردە وردە وەک بنەمایەکی ڕەها وەرگیراوە. لە لایەکی ترەوە زیادەڕەوی لە کۆڕەش، یان بە سووکتر بڵێین، زیندووکردنەوەی ناو کۆڕەش میژوویە دروین ڕەگ و ڕیشەی سیاسی و دژە ئایینی هەیەØ› کە پێویستە لە شوێنی خۆیدا پشکنین بۆ بکرێت.
بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی مێژووی پێش ئیسلام . ڕۆژهەڵاتناس و شوێنەوارناسانی ڕۆژئاوایە کە بە بەرنامەوە کاریان بۆ شیواندنی مێژووی ناوچەکە و بەتایبەت ئەم باسەی ئەمن کردوە، بۆیە بۆ دەربڕینی بیروڕا پێچەوانەی کە جێی متمانە نین.
جونا لاندرینگ"، مێژوونووسێکی هۆڵەندی، دەڵێت: "هەموو ئەو شتانەی لە مێژوودا باس لە کوروش، پاشای هەخامەنییەکان دەگێڕنەوە، لە درۆیەک زیاتر نییەØ› پیلانێکی مێژووییە.
ئەو پێی وایە کەڵک وەرگرتن لە ناو و ناسنامەی کوروش تاکە کەرەستەی تەبلیغی دوایین پاشای پەهلەوی بووە. محەممەد ڕەزا شا و ئامێرە تەبلیغییەکانی تەنیا بۆ سەقامگیرکردنی حکومەتی پەهلەوی ناوی کوروش و ئەو سلندەرەی (ئەستوانە) کە بەجێی هێشتووە بەکاریان هێنا.
لاندرینگ سەبارەت بەو ووشە و ووتە مێژووییانەی پەیوەستن بە سەردەمی کوروش لە میزۆپۆتامیا و هەڵسوکەوتی هاوسەنگ و ئاشتیخوازانەی لە مامەڵەکردن لەگەڵ هەموو ئایین و نەتەوەکانی ناوچەکەدا دەڵێت: "هەموو ئەمانە پڕوپاگەندەیە". ئەو پڕوپاگەندەیەی کە لە سەردەمی دەسەڵاتی پەهلەوی و سەرەتای ئاهەنگەکانی ٢٥٠ ٠ ساڵەدا گەیشتە لوتکە. ئەوانەی ئەم پرسە قبوڵ ناکەن، چالاکانی سیاسین کە بە جۆرێک لە جۆرەکان دەستیان لە گەمەی تەبلیغاتی پەهلەویی محەمەد ڕەزا شادا هەبووە. سلندەری کۆرۆش زۆرترین ڕۆڵی ڕیکلامی لە ئاهەنگی ٢٥٠ ٠ ساڵەی محەممەد ڕەزادا بینی. کۆپییەکی ئەم سلندەرە وەک پێشکەشکردن دراوە بە نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ئەوەی شا وڵاتەکەی پیشان بدات، ئێرانییەکی عەلمانی و دیدگای ئازادی ئایینییە. ئەوەی بەڕاستی سلندەری کوروش بۆی کرد”.
دەشڵێت: ئەو لێکدانەوەیەی کە بۆ میساقەکە کرا و ناوی لێنرا وەک میساقی مافەکانی مرۆڤ، لێکدانەوەیەکی هەڵە بوو کە تنیا باس لە داگیرکردنی بابل دەکات. بەڵام هێشتا پێداگرییەکی زۆر دەکەن لەسەر ئەم درۆ میژوویەوە لەسەر ئەوەی کە میساقی کوروش باسی مافەکانی مرۆڤ دەکات..
هەروەها پرۆفیسۆر "ڤان دێر سپێک" سەبارەت بە کوروش دەڵێت: "کوروش هیچ پلان و سیاسەتێکی نوێی لەبەردەم ئەو خەڵکەدا جێبەجێ نەکرد کە تەنها گوێڕایەڵی ئەو بوون". لەسەر فەرمانی ئەو پەرستگاکان وێران کران. هێگمتان تاڵان کرا. دوای یەکێک لە گەورەترین شەڕەکانی (ئۆپیس)، کوروش ژمارەیەکی زۆری خەڵکی کوشت .
لە واقیع لە جیاتی ڕاگەیاندنی مافی مرۆڤ و ئەم قارەمانێتییە، تاڵانچی و تاوانبارێکی مێژووییە و وەک هەر داگیرکەرێک کە بێەوێت هێرش بکاتە سەر خاک وڵات و نەتەوەیەک قەتڵوعامی نیشتمانپەروەرەکانی کردوە کە لە بەرانبەر داگیرکاریەکانیان هەڵویستیان بوبێت
دامەزرێنەری وەهمە مێژووییە پیرۆزەکان، نەتەوەیی و ناسیۆنالیزمە فاشیزمەکەی پانئێرانیزم و پەهلەوییەت کە خەونی پوشاڵی ٢٥٠ ٠ ساڵە کە هەر نەبوە، کردیە خۆراکی خەڵکانێک کە تائێستاش بەو خەونەوە خیاڵی ئێرانێکی
یەکپارچە دەبینن.
